Cờ vua là môn thể thao giải trí giúp người chơi rèn luyện kỹ năng ghi nhớ, tư duy phân tích của não bộ. Bộ môn này không còn quá xa lạ với chúng ta, tuy nhiên để trở thành một kỳ thủ cờ vua thành thạo không phải điều dễ dàng. Dưới đây sẽ là các luật cờ vua cơ bản
Tổng quan và thiết lập bàn cờ vua
Một bàn cờ vua bao gồm 64 ô vuông đen và trắng được sắp xếp xen kẽ với nhau. Mỗi bên sẽ có tổng cộng 16 quân cờ bao gồm: 1 Vua, 1 Hậu, 2 Xe, 2 Tượng, 2 Mã và 8 Chốt.
Để thiết lập một bàn cờ vua, bạn cần đặt các quân cờ lần lượt theo thứ tự bên dưới:
- Hai quân Xe nằm ở hai góc ngoài cùng của bàn cờ
- Tiếp theo đến hai quân Mã và hai quân Tượng nằm trên các ô liền kề nhau
- Sắp xếp quân Vua và Hậu nằm ở khu vực chính giữa, liền kề nhau
- Cuối cùng, đặt 8 quân Chốt lên hàng kế cuối (Hàng số 2 và hàng số 7)
Lưu ý: Luật cờ vua quy định quân Hậu đen nằm ở ô đen và Hậu trắng nằm ở ô trắng
Di chuyển quân cờ
Vua: Vua là quân cờ đóng vai trò quan trọng nhất bàn cờ. Tuy nhiên khả năng di chuyển của nó khá hạn chế. Bởi khi di chuyển và tấn công, quân Vua chỉ có thể đi mỗi ô một lượt không phân biệt hướng đi. Nếu Vua bị chiếu bí, người chơi sẽ để chiến thắng rơi vào tay đối thủ.
Hậu: Khác với Vua, Hậu được đánh giá là quân mạnh nhất bàn cờ. Nó có thể di chuyển ngang, dọc hoặc chéo để tấn công và phòng thủ tùy theo thế trận trên bàn cờ.
Tượng: Tượng chỉ được phép di chuyển trên đường chéo và di chuyển được nhiều ô một lượt nếu không bị cản. Người chơi có thể di chuyển tiến hoặc lùi trên đường chéo của bàn cờ, và tuyệt đối không được nhảy qua đầu các quân khác bất kể quân của mình hay đối thủ.
Xe: Nếu không bị cản, Xe có thể di chuyển được trên hàng ngang và hàng dọc. Người chơi cần tính toán và thực hiện các nước đi hợp lý để giành lợi thế về cho mình
Mã: Quân Mã được xem là quân có cách di chuyển đặc biệt và phức tạp nhưng cũng thú vị nhất. Mã được phép nhảy qua đầu các quân khác để di chuyển tới ô nó muốn tới, và Mã sẽ đi theo hình chữ L (đi thẳng 2 ô và rẽ trái hoặc rẽ phải 1 ô)
Chốt: Quân chốt đóng vai trò như hàng rào bảo vệ các quân mạnh ở phía sau. trong lần di chuyển đầu tiên, bạn có thể tiến về phía trước một hoặc hai ô. Nhưng khi rời khỏi vị trí ban đầu người chơi chỉ có thể di chuyển 1 ô về phía trước. Khi tấn công quân đối phương, quân Chốt được phép di chuyển chéo về phía trước để ăn quân
Luật nhập thành
- Nhập thành là đưa Vua vào vị trí an toàn được các quân lính bao bọc che chở một cách chắc chắn, đối phương khó có thể tấn công Vua của mình được.
- Nước đi này là kết hợp giữa sự di chuyển cùng lúc giữa Vua và Xe.
- Quân Vua sẽ di chuyển qua 2 ô về phía một trong hai quân Xe, trong khi đó quân Xe sẽ nhảy qua đầu Vua và đứng ngay cạnh Vua ở phía bên kia.
- Nhập thành chỉ diễn ra một lần duy nhất cho mỗi bên trong một ván đấu
- Không có quân nào đứng chắn giữa Vua và quân Xe tham gia nước nhập thành
- Nhập thành phải là nước đi đầu tiên của Vua và quân Xe tham gia nước nhập thành. Nói một cách khác thì cả Vua và Xe đó chưa thực hiện nước đi nào.
- Vua không bị chiếu khi nhập thành. Bạn không thể nhập thành để tránh nước chiếu.
- Ô và Vua di chuyển đến sau khi nhập thành và ô mà Vua băng qua nhập thành cũng phải an toàn.
Luật phong cấp
- Khi Chốt xuống đến hàng cuối cùng của bàn cờ, Chốt sẽ được chuyển thành Hậu, Xe, Tượng hoặc Mã. Ta gọi đó là nước Phong cấp của chốt.
- Cách thực hiện: Đẩy chốt (hoặc dùng Chốt bắt quân) ở hàng ngang cuối cùng. Lấy Chốt ra và thay thế vào đó quân mình muốn phong cấp. Tất cả các thao tác đều dùng một tay để thực hiện.
Luật bắt chốt qua đường
- Chốt vừa vượt qua ranh giới quy ước của bàn cờ (có nghĩa là Chốt trắng tiến đến hàng 5 còn Chốt đen tới hàng 4).
- Chốt đối phương ở cột ngay bên cạnh đi lên 2 ô.
Nước bắt Chốt qua đường phải thực hiện ngay lập tức (có nghĩa là nếu bạn đi nước khác thì mất quyền thực hiện nước bắt Chốt qua đường).
Các trường hợp hòa cờ
- Hòa cờ theo thỏa thuận
- Thế cờ lặp lại
- Hòa cờ theo luật 50 nước đi
- Hòa cờ do không đủ lực lượng chiếu bí
- Hòa cờ do hết nước đi